اصول طراحی شبکه های کامپیوتری طراحی شبکه های کامپیوتری اصول و قواعدی دارد که با در نظر گرفتن آنها میتوانید پروژه خود را اصولی تر پیش ببریم . در این مقاله به بررسی اصول طراحی شبکه های کامپیوتری در محیط واقعی می پردازیم امیدواریم مفید واقع شود . ۱- درک عمیق از محیط و تبیین اهداف طرح قبل از هر چیز باید محیطی را که باید برای آن , شبکه طراحی کنید بشناسید و قبل از هر اقدامی مشخص شود که قرار است به چه چیزی برسید و به دنبال چه هدفی هستید. ۲- کاربردها محور نیازمندیهای طرح شبکه هستند شبکه به خودی خود چیزی نیست مگر یک زیرساخت ارتباطی برای اجرای برنامه های کاربردی, طبعاً نبایستی بدون درک صحیح از یکایک کاربردها, ویژگیها و نیازهای آنها هیچ طرحی را پیشنهاد داد. ۳- طراح به تجربه عملی و نظری بسیار گسترده نیازمند است آگاهی تئوریک از تکنولوژی شبکه در کنار تجربه عملی از شبکه و شرایط حاکم بر محیطهای واقعی , به یک طرح واقعگرایانه و قابل پیاده سازی منتهی خواهد شد. تجربه صرف یا دانش بدون تجربه به تنهایی کفایت نمی کند. ۴- به مدلهای از قبل آماده و طرحهای پیشنهادی بازار اکتفا و اعتماد نکنید در یک شبکه بزرگ, تکنولوژیهای متعدد و بسیار پیچیده با یکدیگر در تعامل و درگیرهستند. طراحی شبکه های وسیع و پیچیده را نمی توان بر روی کاغذ مدل کرد یا از مدلهای پیشنهادی دیگران ( که اغلب با هدف پیشبرد بازار عرضه می شوند ) بهره گرفت. پیشنهاد آن است که در طراحی کلان شبکه مدل پیشنهاد بدهید ولی در طراحی تفصیلی به مدل سازی صرف اکتفا نکرده و به بررسی های تحلیلی و آزمایشگاهی دقیق بپردازید. ۵- طراحی در آزمایشگاه به نتیجه می رسد نه بر روی تخته سیاه بسیاری از پیچیدگیهای یک طرح در ازمایشگاه آشکار می شوند و طرحهایی که صرفا بر روی کاغذ هستند پس از پیاده سازی اشکالات خود را هویدا می کنند. ۶- طراحی شبکه درگیر سبک و سنگین کردن پارامترهای متعدد و کنار آمدن با محدودیتهای فراوان است پارامترهایی مثل هزینه , کارایی و در دسترس بودن Availability با یکدیگر در تناقضند و هنر طراح در سبک و سنگین کردن این پارامترها و رسیدن به حاتهای بینابین Trade off است. ۷- هزینه پشتیبانی و هزینه های ماهانه شبکه را به هیچ وجه دست کم نگیرید پس از پیاده سازی و تحویل یک شبکه , هزینه های ماهانه آن مثل اجاره خطوط WAN و هزینه های پشتیبانی (تعمیر و نگهداری) آن شروع می شود.بایک طراحی خوب می توان هر دوی این هزینه ها را (که گاه می تواند کمر شکن باشد) کاهش داد. به عنوان مثال شاید بتوان با صرف هزینه بیشتر (برای کابل کشی یا نصب لینکهای بی سیم) از خطوط WAN در طرح شبکه صرفنظر کرد. از طرفی یک طراحی خوب می تواند از تعداد نفرات لازم برای گروه پشتیبانی بکاهد. ۸- سعی نکنید ساختار سازمانی را دقیقا در ساختار فیزیکی شبکه منعکس کنید طرح شبکه و توپولوژی فیزیکی بسیاری از شبکه ها منطبق با ساختار سازمانی محیط است ولی نمی توان بر این مطابقت اصرار داشت. به عبارت دیگر طراح شبکه نباید خود را در چنین قید و بندی قرار بدهد, چرا که نهایتا عملکرد شبکه اهمیت دارد نه توپولوژی فیزیکی آن. در ضمن نباید فراموش کرد که در تکنولوژی امروز توپولوژی فیزیکی و منطقی می تواند با هم تفاوت بنیانی داشته باشد یعنی در حالی که توپولوژی فیزیکی هیچ سنخیتی با ساختار سازمانی ندارد توپولوژی منطقی می تواند دقیقا با آن منطبق باشد. بنابراین نباید برای تعیین توپولوژی فیزیکی شبکه صرفا در قالب ساختار سازمانی فکر کرد. ۹- طراحی خود را به محصولات یک شرکت خاص گره نزنید از ارائه طرحهایی که صرفا بر مبنای تولیدات یک شرکت خاص (مثل سیسکو یا ۳COM ) تدوین می شوند احتراز کنید. برخی از طراحان از سر احتیاط ( به منظور سازگاری صد درصد و اجتناب از مشکلات احتمالی) سعی میکند فقط بر محصولات و راهکارهای یک شرکت خاص و راهکارهای پیشنهادی آن تکیه کنند. این دیدگاه می تواند گزینه های بهتر,کم هزینه تر و کارامد تر را از طرح نهایی پس بزند. همیشه باید ساده ترین و کارامدترین راهکار را ارائه کرد, خواه مبتنی بر محصولات یک شرکت و خواه تلفیقی از تولیدات مختلف باشد. ۱۰- از پیچیدگی بخشهای مختلف طرح اجتناب کنید مگر آنکه منفعت روشن و غیر قابل اجتنابی در پی داشته باشد چنین اصلی به همان اندازه که باید در طراحی شبکه مورد توجه قرار گیرد برای پیکربندی نهایی ابزارهای شبکه نیز صادق است: پیچیدگی زیاد , هزینه پشتیبانی را افزایش و مدیریت شبکه را دشوارتر می کند. همیشه باید ساده ترین راه حل ممکن را برگزینید . پیچیده کردن هر بخش از یک طرح زمانی توجیه پذیر است که اولا منفعت روشنی در پی داشته باشد و ثانیا گزینه ساده تری پیدا نشود. ۱۱- طراحی شبکه باید مبتنی بر واقعیات و مطالبات هر محیط صورت گیرد نبایستی طراحی صرفا بر اساس قواعد صلب و قوانین عمومی شبکه صورت بگیرد. طرح نهایی بایستی مطالبات نهایی خود را به شایستگی برآورده کند, حتی اگر مجبور باشید, برخی از قواعد رایج را زیر پا بگذارید. ۱۲- حتی الامکان مسیر هدایت داده ها , مستقیم در نظر گرفته شوند ترافیک بسته های حامل اطلاعات بین مبدا و مقصد باید از کوتاه ترین مسیر در شبکه عبور کنند, آنچه که کوتاهترین مسیرها را تعیین می کند تکنولوژی استفاده شده در طرح نهایی شماست.( مثل انتخاب نوع هدایت شامل سوئیچینگ یا مسیریابی و نوع پروتوکل) ۱۳- در خصوص تکنولوژیهای جدید و ناشناخته ریسک نکنید از سخت افزار و نرم افزاری در طرح شبکه خود بهره بگیرید که امتحان خود را پس داده باشند.تخطی از این اصل صرفا با توجیه کافی و در نظر گرفتن مخاطرات جانبی آن منطقی است. ۱۴- از طرح اصلی خود عدول نکنید هر طرح ارایه شده برای شبکه درجه ای از قابلیت انعطاف و تغییر در خود دارد که عموما از ویژگی گسترش پذیری Scalability آن ناشی می شود ولیکن نباید از اصول کلی طرح خود عدول کنید. به عنوان مثال اگر یک شبکه WAN با سه لایه طراحی میکنید اجازه ندهید, لایه چهارمی به آن اضافه شود چرا که می تواند ماهیت کل طرح را تغییر بدهد. مثلا اضافه کردن یک مسیریاب کوچک در سطح چهار در حالی که آن مسیریاب به ستون فقرات شبکه متصل است, کل مفهوم طراحی لایه های را بهم میریزد. ۱۵- نشانه یک طراحی خوب, قابلیت ارزیابی و پیش بینی آن است در یک طرح شبکه باید بتوان پارامترهای اصلی آن شامل کارایی, برگشت پذیری و قابلیت گسترش را ارزیابی و پیش بینی کرد. ۱۶- فقط یک بار طراحی اگر یک شبکه به درستی طراحی نشده باشد یا از اصول کلی طرح عدول شده باشد, اضافه کردن یک ابزار جدید به شبکه یا اشکال زدایی آن , خود در حد یک پروژه طراحی وقت می گیرد. بدین ترتیب عدم وجود یک طراحی صحیح یا عدول از مفاد طرح باعث خواهد شد صدها بار در حد یک طراحی شبکه وقت تلف شود! ۱۷- نه طراحی یک نفره و نه طراحی قبیله ای نباید طراحی کل یک یک شبکه را بدست یک فرد واحد بسپارید حتی اگر بسیار ماهر و حرفه ای باشد. طراح یک شبکه درگیر مسائل بسیار متعدد و گسترده است و در چنین فرآیندی بایستی بین اولویتهای مختلف تعادل ایجاد گردد و پارامترهای زیادی سبک و سنگین شود.در چنین وضعیتی وجود دیدگاههای متفاوت و تضارب آرا احتمال خطا را پایین می آورد. هر کسی از منظر دید خود پارامترهای فنی و غیر فنی یک محیط را می بیند و مجموعه این دیدگاه ها به یک طرح جامع و دقیق تر منتهی خواهد شد. البته تشکیل یک کمیته بزرگ برای طراحی شبکه نیز صحیح نیست چرا که تفرق آرا و گستردگی دیدگاهها موجب آن می شود که نتوان طرح را جمع کرد و به همگرایی رسید . در تیم طراحی باید تعداد انگشت شماری از مهندسین خبره و مجرب حضور داشته باشند. برگرفته از کتاب اصول طراحی شبکه های کامپیوتری تالیف احسان ملکیان سفارش پروژه